'Binnen-buiten'

De herfst zit in de lucht, het licht wordt zwarter. De insecten vluchten naar binnen en sterven bij bosjes.
Ontwerper en maquettebouwer Frank Halmans verzamelt en tekent die welke hij aantreft in vensterbanken. Vensterbanken zijn hun massagraven. Halmans prikt ze op stukjes piepschuim en catalogiseert ze, al jaren. Hij heeft nu 2200 van die verongelukte E.T's.
De vensterbank is belangrijk in z'n werk. Steeds blijft hij in de weer met waar ook Anthony Mertens zich zijn leven lang in verdiepte, de drempelervaring. Bij Halmans: de gebieden tussen binnen en buiten, de plaatsen waar ze in elkaar overgaan of elkaar raken. Kortweg hoe wij wonen.
Zo bouwde hij op ware schaal een bewoonbare vensterbank, ingericht met bed en alle comfort. En nu het eerder donker wordt denk ik in alle ernst: ja, daar zou ik deze winter kunnen overleven, m'n neus tegen de erkerruit. Of anders wel in een van de bewoonbare boekenplanken die Halmans heeft gemaakt. Rijtjes boeken waarin een compleet woonhuis is uitgesneden. In je boeken kun je wonen. Halmans verkent de grenzen van mens en huis. Hij is daarbij een meesterloodgieter, elektricien en metselaar en weet raad met pvc, elektra, koper en lood. Wat hij er mee bouwt komt dicht op de huid. Ja, we lopen rond met een lichaam vol buizen en pijpen. Denk aan de animaties van Terrry Gilliam voor Monty Python, de nieuwsgierige buizen en pijpen die zich overal in boren.
Ook een huis leeft op het scherp tussen binnen en buiten, kwetsbaar. Voorbeeld bij Halmans: een kind droomt zich een lantaarnpaal als bedlampje. Deze lantaarnpaal heeft zich van de straat afgekeerd en zijn lamp door het raam van een jongenskamer naar binnen gestoken. Het ontwerp hoort denk ik in de reeks van 'de slaapkamers waarin ik nog steeds wakker word'. Frank Halmans bouwt al jaren maquettes, reconstructies van de kamers van zijn jeugd. En laat ze altijd eerst aan z'n moeder zien, die dan zegt 'Nee Frank dat kastje stond daar niet en het had een andere kleur'.
Wat is een huis, wat is wonen? In de Amersfoortse Kunsthal KAdE zijn de bouwtekeningen en andere papieren vondsten van deze droomarchitect nu te zien.

2Mb, Wim Noordhoek in de VPRO gids. September 2009.