berge3

'Hier/Here - Frank Halmans'

Tom van den Berge vat het goed samen in zijn voorwoord van de prachtige monografie over kunstenaar Frank Halmans (1963): 'Halmans probeert grip te krijgen op de tijd. Dat zoiets vergeefse moeite is, illustreren de 'Sad machines'(2007), drie wekkers die ons vanaf een planchet met sippe gezichten aanstaren'.

Halmans, in de jaren tachtig opgegroeid in Heerlen, dicht zielloze onderwerpen graag menselijke gedachten en gevoelens toe, een stijlfiguur die we met een mooi woord 'The Pathetic Fallacy' noemen en die met name in de Romantiek veel werd gebruikt. Vier kleine bedjes liggen te slapen in een groot bed, tafeltjes zoeken beschutting onder een grote tafel en tafellampen worden bewaakt door grote staande lampen. Gevonden materiaal, afgedankt en in de steek gelaten, wordt door Halmans afgestoft en krijgt in de kunstcontext nieuwe glans. De kunstenaar pleit niet voor een herwaardering van oude materialen, maar probeert het verleden vast te houden.
Robbert Roos stelt dat nostalgie een sterke emotie in het oeuvre van Frank Halmans is: 'Zijn werk is ermee doordrenkt, maar niet op een sentimentele manier. Het is eerder een vorm van continu wakker kussen van de magie van het verleden'. Dat verleden betreft meer dan eens het eigen verleden. De sculptuur 'De slaapkamers waarin ik nog steeds wakker word' (1996 - heden) bijvoorbeeld, bestaat uit gestapelde maquettes van de slaapkamers waarin Halmans ooit wakker werd. In zijn hoofd sjouwt de kunstenaar ze eeuwig met zich mee. Net als de reizen en wandelingen die hij maakte. De dode insecten die hij tijdens de tochten vond op vensterbanken, paden en wegen dienen als souvenir. Frank Halmans houdt graag aan de dingen vast, tegen beter weten in. Hij beseft dat alles uiteindelijk verdwijnt, en zal worden getransformeerd tot stof. Toch zou hij graag de ultieme methode tot conserveren vinden. Hier/Here is daartoe een mooi begin. Het houdt de tijd bij elkaar en herinnert tegelijk aan dat wat is geweest. Een passende vorm voor een kunstenaar wiens oeuvre, zoals Philip Peters duidelijk maakt in zijn essay, gaat over omzien en herinnering.

Lennard Dost in Kunstbeeld 7/8, 2010.